เคล็ดลับดูแลแบตเตอรี่รถไฟฟ้า EV เพื่อยืดอายุการใช้งานรถไฟฟ้า

ทำไมต้องดูแลแบตเตอรี่รถไฟฟ้า EV อย่างจริงจัง?

เพราะแบตรถไฟฟ้า คือ “หัวใจ” ถ้ามีปัญหาหรือเสื่อมสภาพเร็ว จะทำให้ระยะทางวิ่งลด ความจุไฟตก หรืออาจต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่รถไฟฟ้า EV ใหม่ ซึ่งมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง การลงทุนในวิธีถนอมแบตเตอรี่ตั้งแต่ต้น จะส่งผลต่อดีดังต่อไปนี้

• ลดต้นทุนระยะยาว
• ใช้งานรถได้นานขึ้น
• ลดปัญหาการบำรุงรักษา
• เพิ่มความมั่นใจในการเดินทางด้วยรถไฟฟ้าในไทย

พร้อมที่จะเปรียบเทียบประกันรถยนต์หรือยัง?

หากต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม เจ้าหน้าที่เราพร้อมให้บริการ

เช็คราคา

02 080 9292

ปัจจัยใดที่เร่งให้แบตรถไฟฟ้า EV เสื่อมเร็ว?

หลายคนรู้แล้วว่าแบตรถไฟฟ้าคือหัวใจหลัก แต่รู้หรือไม่ว่า ‘เบื้องหลัง’ มันมีระบบซับซ้อนมากกว่าที่คิด ก่อนจะไปเจาะลึกวิธีถนอมแบตเตอรี่ ลองมาทำความเข้าใจพื้นฐานของแบตฯ และรู้จักปัจจัยที่เร่งการเสื่อม เพื่อป้องกันปัญหาไว้ตั้งแต่เนิ่น ๆ กันหน่อย

• แบตเตอรี่รถไฟฟ้ามักใช้แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Li-on) ซึ่งมีข้อจำกัดเรื่องความร้อน, ความเครียดของวงจรชาร์จ-คายประจุ และพฤติกรรมการใช้งาน
• การใช้งานที่รุนแรง เช่น การชาร์จเร็ว (DC) บ่อย ๆ หรือใช้จนแบตหมด 0% แทบทุกครั้ง จะเร่งกระบวนการเสื่อมของเซล
• อุณหภูมิแวดล้อมสูงและต่ำเกินไป เป็นอีกตัวแปรสำคัญที่ทำให้แบตรถไฟฟ้า EV เสื่อมเร็ว
• ระบบจัดการแบตเตอรี่ (Battery Management System: BMS) ของรถ มีบทบาทสำคัญในการควบคุม และรักษาความสมดุลของเซล

เมื่อซื้อรถไฟฟ้าในไทยควรตรวจสอบเงื่อนไขประกันรถไฟฟ้า และเงื่อนไขแบตเตอรี่ เช่น การรับประกันสุขภาพแบตเตอรี่ (Battery Warranty) ที่กำหนดเงื่อนไขว่ายังต้องมีความจุเหลือเท่าใดภายในกี่ปีให้ดี เพื่อความอุ่นใจในระยะยาว ซึ่งสามารถเข้ามาเปรียบเทียบประกันรถไฟฟ้า EV กับ มิสเตอร์ คุ้มค่า ก่อนใครได้ตลอด 24 ชั่วโมง

จะดูแลแบตรถไฟฟ้าอย่างไร ให้ใช้งานได้นานที่สุด?

แม้เทคโนโลยีแบตเตอรี่รถไฟฟ้า EV จะพัฒนาไปไกลในปัจจุบัน แต่ถ้าคุณยังคงใช้งานผิดวิธี แบตก็เสื่อมเร็วได้ง่าย ๆ มิสเตอร์ คุ้มค่า จึงได้รวบรวมวิธีถนอมแบตเตอรี่ง่าย ๆ ต่อไปนี้ มาช่วยให้คุณยืดอายุแบตเตอรี่ พร้อมประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาวได้จริง

• 1. จำกัดช่วงการชาร์จไม่ให้ถึง 100% เสมอไป

  การชาร์จแบตจนเต็ม 100% เป็นประจำ จะทำให้แรงดันสูงสุดที่เซลแบตเตอรี่ทำงานตลอดเวลา ซึ่งเร่งให้สารเคมีภายในเสื่อมเร็วกว่าเดิม แนะนำให้ชาร์จอยู่ในช่วงประมาณ 20-80% สำหรับการใช้งานทั่วไป ถ้าต้องเดินทางไกลจริง ๆ ถึงค่อนชาร์จให้ใกล้เต็ม แต่ไม่ควรปล่อยไว้ในสถานะ 100% เป็นเวลานาน

• 2. ใช้การชาร์จที่มีความเร็วปานกลาง (AC หรือ Level 2) เป็นหลัก

  หลายคนทราบดีว่าสถานีชาร์จรถไฟฟ้าแบบเร็ว (DC fast charge) มีข้อดีเรื่องเวลา ชาร์จไฟได้เร็วในช่วง 30-60 นาที แต่มักทำให้เกิดความร้อนและความเครียดในแบตเตอรี่ หากใช้บ่อย ๆ จะเร่งการเสื่อมของแบต ควรใช้เฉพาะเมื่อจำเป็นเท่านั้น

  ค่าชาร์จรถไฟฟ้า - ค่าใช้จ่ายที่ผู้ใช้ EV ควรรู้

  การชาร์จรถ EV นอกบ้านบางสถานีชาร์จรถไฟฟ้า “ไม่ฟรี” คุณต้องจ่ายค่าชาร์จไฟเหมือนกับการเติมน้ำมัน เพียงแต่ต้นทุนราคาชาร์จรถไฟฟ้าจะต่ำกว่ามากในหลายกรณี สำหรับรถไฟฟ้าในไทยมีค่าใช้จ่ายคร่าว ๆ ดังนี้

  • PEA VOLTA: อัตราตามประกาศใหม่ (มีผลตั้งแต่ 1 กุมภาพันธ์ 2568) แบ่งเป็นช่วงเวลา Peak/Off-Peak อยู่ที่ 5.3-9.7 บาท/หน่วย (kWh) ขึ้นอยู่กับชนิดสถานีและเวลาที่ใช้
  • บางสถานีสาธารณะ (DC Fast Charger): มีอัตราปานกลาง 6-9 บาท/หน่วย
  • บางสถานีในห้าง หรือจุดบริการ: อาจใช้ราคาพิเศษหรือโปรโมชั่นลดหย่อน

  กรณีที่คุณ “ชาร์จไฟที่บ้าน” ค่าไฟในไทยมักอยู่ในช่วง 4-5 บาท/หน่วย (kWh) ซึ่งถ้าแบตรถไฟฟ้ามีความจุ 60 kWh การชาร์จเต็มจะมีค่าไฟประมาณ 240-300 บาท

• 3. หลีกเลี่ยงการคายประจุจน 0%

  อย่าใช้จนแบตฯ เหลือ 0% ขนาดมือถือยังเปิดขึ้นใหม่ยาก และแบตฯ ลูกโต ๆ อย่างแบตรถ EV จะต้องทำงานหนักแค่ไหน คุณลองคิดดู หากรถแบตหมดเกลี้ยงบ่อย ๆ จะทำให้เซลแบตรถไฟฟ้าได้รับความเครียดอย่างหนัก ควรชาร์จเมื่อแบตเหลือต่ำกว่า 20-30% และพยายามไม่ให้ต่ำกว่านี้บ่อย

  *หมายเหตุ: กรณีที่คุณจอดรถทิ้งไว้นาน ๆ ควรเก็บแบตเตอรี่ไว้ในระดับกลาง เช่น 40-60% และหมั่นปิดระบบ BMS หรือโหมดพัก (ถ้ามี) เพื่อรักษาสมดุลภายใน 

• 4. อย่าชาร์จในช่วงอุณหภูมิสูงจัด

  เนื่องจากอุณหภูมิสูงเป็นตัวเร่งการเสื่อมของแบตเตอรี่ ถ้าแบตฯ ร้อนเกินไป การชาร์จจะก่อให้เกิดความเครียดทางเคมีภายใน แนะนำให้หลีกเลี่ยงการชาร์จกลางแจ้งในแดดร้อนจัด หากรถมีระบบระบายความร้อนของแบตเตอรี่ เช่น น้ำหล่อเย็น ก็ควรเปิดใช้งาน หรือให้ระบบจัดการได้เต็มที่

• 5. หมั่นตรวจสอบสุขภาพแบตเตอรี่

  ควรใช้ฟังก์ชันตรวจสอบแบตฯ ที่รถมีให้ (บางรุ่นอาจแสดง % สุขภาพ หรือ State of Health) หรือถ้าเป็นไปได้ ให้ใช้อุปกรณ์ OBD/แอปที่รองรับการวัดการเสื่อมของเซล แบตเตอรี่ที่มีช่องเซลไม่สมดุลควรได้รับการปรับบาลานซ์ที่ศูนย์ซ่อมรถ หรืออู่ซ่อมที่เชื่อถือได้

ไขข้อสงสัย รถไฟฟ้าชาร์จแบตกี่ชั่วโมง?

เมื่อรู้วิธีถนอมแบตเตอรี่แล้ว เรามาดูเรื่อง ‘ระยะเวลาในการชาร์จ’ กันต่อเลยดีกว่า เนื่องจากเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ผู้ใช้รถไฟฟ้า EV อยากรู้มากที่สุด ซึ่งถ้าคุณเป็นหนึ่งคนที่สงสัยว่า “รถไฟฟ้าชาร์จแบตกี่ชั่วโมง “ ตอบตรง ๆ เลยว่าขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง ดังนี้

• กำลังชาร์จ (kW) ของสถานีชาร์จรถไฟฟ้า
• ความจุแบตเตอรี่ (kWh) ของรถ
• สถานะเริ่มต้น (ก่อนชาร์จแบตเหลือกี่เปอร์เซ็นต์)
• ประสิทธิภาพระบบ
• อุณหภูมิขณะชาร์จ

ตัวอย่างสมมติ

• ถ้าใช้เครื่องชาร์จแบบ AC เช่น 7 kW กับแบต 50 kWh ถ้าชาร์จตั้งแต่ 0-100% อาจใช้เวลาราว 7-8 ชั่วโมง
• ถ้าใช้ Fast Charger กับแบต 50 kW อาจชาร์จ 20-80% ได้ภายใน 30-60 นาที ขึ้นอยู่กับรถและระบบระบายความร้อน